Reakcja alergiczna występuje, gdy układ odpornościowy danej osoby staje się nadwrażliwy na pewne substancje, takie jak żywność, pyłki, leki lub jad pszczeli.

Substancja wywołująca reakcję alergiczną nazywana jest alergenem. Wiele alergenów to substancje codziennego użytku, które są nieszkodliwe dla większości ludzi. Jednak wszystko może być alergenem, jeśli układ odpornościowy ma na to określony rodzaj niepożądanej reakcji.

Jedną z ról układu odpornościowego jest niszczenie szkodliwych substancji w organizmie. Jeśli dana osoba ma alergię na substancję, jej układ odpornościowy zareaguje tak, jakby ta substancja była szkodliwa i spróbuje ją zniszczyć.

W tym artykule dowiesz się o czynnikach ryzyka, objawach i metodach leczenia związanych z alergiami.

Jak zaczyna się alergia?

Alergie rozwijają się, gdy układ odpornościowy osoby nadmiernie reaguje na substancje, które zwykle są nieszkodliwe.

Kiedy dana osoba jest narażona na alergen po raz pierwszy, zwykle nie odczuwa reakcji. Często potrzeba czasu, aby układ odpornościowy wykształcił wrażliwość na substancję.

Z czasem układ odpornościowy uczy się rozpoznawać i zapamiętywać alergen. Gdy to robi, zaczyna wytwarzać przeciwciała, które atakują go, gdy nastąpi ekspozycja. To nagromadzenie nazywa się uczulenie.

Niektóre alergie są sezonowe. Na przykład objawy kataru siennego mogą się nasilić między kwietniem a majem, kiedy liczba pyłków drzew i traw w powietrzu jest wyższa. Osoba może doświadczyć cięższej reakcji, gdy liczba pyłków wzrośnie.

Jakie można wyróżnić objawy alergiczne?

Reakcja alergiczna powoduje stan zapalny i podrażnienie. Jednak konkretne objawy będą zależeć od rodzaju alergenu. Na przykład reakcje alergiczne mogą wystąpić w jelitach, skórze, zatokach, drogach oddechowych, oczach lub drogach nosowych.

Poniżej znajdują się niektóre wyzwalacze i objawy, które mogą powodować u osób z alergią:

Kurz i pyłki

• zatkany nos
• swędzące oczy i nos
• katar
• opuchnięte i łzawiące oczy
• kaszel

Żywność

• wymioty
• spuchnięty język
• mrowienie w ustach
• obrzęk ust, twarzy i gardła
• skurcze żołądka
• duszność
• krwawienie z odbytu, głównie u dzieci
• swędzenie w ustach
• biegunka

Użądlenia owadów

• świszczący oddech
• znaczny obrzęk w miejscu użądlenia
• nagły spadek ciśnienia krwi
• swędząca skóra
• duszność
• niepokój
• pokrzywka lub czerwona i bardzo swędząca wysypka rozprzestrzeniająca się po całym ciele
• zawroty głowy
• kaszel
• ucisk w klatce piersiowej

Lek

• świszczący oddech
• obrzęk języka, warg i twarzy
• wysypka
• swędzenie

Jeśli objawy nasilają się, może rozwinąć się anafilaksja.

Co to jest anafilaksja i jakie są jej objawy?

Anafilaksja jest najcięższą formą reakcji alergicznej. Jest to nagły przypadek medyczny i może zagrażać życiu. Anafilaksja może rozwinąć się szybko, a objawy pojawiają się w ciągu kilku minut lub godzin od ekspozycji na alergen.

Badania sugerują, że anafilaksja najczęściej wpływa na skórę i układ oddechowy.

Niektóre objawy obejmują:

• pokrzywkę, zaczerwienienie i swędzenie
• trudności w oddychaniu
• świszczący oddech
• obrzęk
• niskie ciśnienie krwi
• zmiany tętna
• zawroty głowy i omdlenia
• utratę przytomności

Rozpoznanie tych objawów może mieć kluczowe znaczenie dla uzyskania szybkiego leczenia.

Jak powstaje reakcja alergiczna?

Kiedy pojawia się reakcja alergiczna, alergeny wiążą się z przeciwciałami wytwarzanymi przez organizm, zwanymi immunoglobiną E (IgE). Przeciwciała zwalczają obce i potencjalnie szkodliwe substancje w organizmie.

Gdy alergen zwiąże się z IgE, określone typy komórek – w tym komórki tuczne – będą uwalniać substancje chemiczne, które wywołują objawy reakcji alergicznej.

Histamina jest jedną z tych substancji chemicznych. Powoduje napięcie mięśni dróg oddechowych i ścian naczyń krwionośnych. Instruuje również wyściółkę nosa, aby produkowała więcej śluzu.

Jakie są czynniki ryzyka?

Ludzie mogą być bardziej narażeni na alergie, jeśli mają mniej niż 18 lat lub mają osobistą albo rodzinną historię astmy, lub alergii.

Niektórzy badacze zasugerowali, że osoby urodzone przez cesarskie cięcie mogą również być bardziej narażone na alergie, ponieważ nie są narażone na mikrobiom matki podczas porodu.

Jakie są najbardziej powszechne alergeny?

Potencjalne alergeny mogą pojawić się niemal wszędzie.

Teoretycznie osoba może mieć alergię na dowolny pokarm. Poszczególne składniki — takie jak gluten, białko obecne w pszenicy — mogą również wywoływać reakcje.

Osiem produktów spożywczych najprawdopodobniej powodujących alergie to:

• jajka, zwłaszcza białka
• ryba
• mleko
• orzeszki ziemne
• skorupiaki 
• pszenica
• soja
• orzechy włoskie

Niektóre inne powszechne alergeny to:

• sierść zwierząt domowych, łupież, płatki skóry lub ślina
• forma i pleśń
• leki, takie jak penicylina
• ukąszenia owadów
• karaluchy, chruściki, muszki i ćmy
• pyłki roślin
• domowe środki chemiczne
• metale, takie jak nikiel, kobalt, chrom i cynk
• lateks

Jak wygląda diagnoza alergii?

Jeśli dana osoba uważa, że ​​może mieć alergię, jej lekarz będzie w stanie pomóc jej zidentyfikować przyczynę reakcji.

Lekarz zapyta o:

• jakiekolwiek objawy, które dana osoba zauważyła
• kiedy i jak często występują?
• co może je powodować?
• o jakąkolwiek rodzinną historię alergii
• czy inni członkowie gospodarstwa domowego mają podobną reakcję

Lekarz może zalecić wykonanie kilku badań lub skierować osobę do specjalisty.

Jakie wyróżniamy testy alergiczne?

Poniżej kilka przykładów testów alergicznych:

Badania krwi: mierzą poziom przeciwciał IgE na określone alergeny w układzie odpornościowym.

Punktowe testy skórne: lekarz nakłuwa skórę niewielką ilością możliwego alergenu. Jeśli skóra reaguje i staje się swędząca, czerwona lub opuchnięta, osoba może mieć alergię.

Testy płatkowe: aby sprawdzić, czy nie ma wyprysku kontaktowego, lekarz może przykleić metalowy krążek niewielką ilością podejrzanego alergenu do pleców osoby. Skontrolują reakcję skórną 48 godzin później, a następnie ponownie po 2 dniach.
 

Co zrobić, by uniknąć alergii i jak ją leczyć?

Najlepszym sposobem radzenia sobie z alergią jest unikanie alergenu, ale nie zawsze jest to możliwe. W takich przypadkach pomocne może być leczenie.

Leki nie wyleczą alergii, ale mogą pomóc w radzeniu sobie z objawami reakcji.

Wiele zabiegów jest dostępnych bez recepty. Jednak przed zastosowaniem leku należy porozmawiać z farmaceutą lub lekarzem.

Opcje obejmują:

Leki przeciwhistaminowe: blokują działanie histaminy, którą układ odpornościowy uwalnia podczas reakcji.

Środki zmniejszające przekrwienie: mogą pomóc złagodzić zatkany nos.

Kortykosteroidy: są dostępne w postaci pigułki, kremu, aerozolu do nosa lub inhalatora. Pomagają zmniejszyć stan zapalny.

Immunoterapia: może pomóc rozwinąć długotrwałą tolerancję. Osoba będzie przyjmować stopniowo rosnące dawki alergenu w postaci tabletki lub zastrzyku.

Antagoniści receptora leukotrienowego (antyleukotrien): mogą pomóc w niektórych alergiach, jeśli inne metody leczenia nie działają. Leki blokują niektóre chemikalia powodujące obrzęk.

Jak wygląda leczenie anafilaksji?

Anafilaksja to potencjalnie zagrażająca życiu sytuacja medyczna, która może wymagać hospitalizacji.

Jeśli dana osoba ma trudności z oddychaniem po ekspozycji na alergen, będzie potrzebować natychmiastowego leczenia. Będzie to zwykle miało postać automatycznego wstrzykiwacza.

Jak korzystać z automatycznego wstrzykiwacza w razie anafilakcji?

Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zaleca, aby osoby zagrożone anafilaksją zawsze miały przy sobie dwa automatyczne wstrzykiwacze epinefryny. Jeśli jedna dawka nie jest skuteczna, osoba będzie potrzebować drugiej.

Należy użyć automatycznego wstrzykiwacza, aby dostarczyć odmierzoną dawkę adrenaliny w ciągu kilku minut od pojawienia się jakichkolwiek ciężkich objawów. Dodatkowo trzeba wezwać pogotowie.

EpiPen to powszechny automatyczny wstrzykiwacz. Podczas korzystania z EpiPen, FDA należy:

1. Trzymać wstrzykiwacz jedną pięścią, pomarańczowym końcem skierowanym w dół.
2. Drugą ręką zdejąć niebieską blokadę bezpieczeństwa, nie zginając się, nie skręcając ani nie wykonując żadnych ruchów na boki.
3. Rozbujać i mocno docisnąć pomarańczowy koniec do zewnętrznej części uda, pod kątem prostym do nogi. Rozlegnie się kliknięcie, gdy igła wyjdzie z pomarańczowego końca.
4. Przytrzymać igłę na miejscu przez co najmniej 3 sekundy.
5. Po aktywacji pomarańczowy koniec zakryje igłę, a okienko zostanie zablokowane. Jeśli końcówka igły jest nadal widoczna, nie używać jej ponownie.

Nie należy używać kciuka do zdejmowania niebieskiego zamka bezpieczeństwa. Zalecane jest używanie dwóch rąk do przygotowania wstrzykiwacza.

Nieprawidłowe zdjęcie urządzenia zabezpieczającego może spowodować, że wtryskiwacz zbyt wcześnie uwolni swoją zawartość. W rezultacie w urządzeniu może nie znajdować się lekarstwo, gdy dana osoba tego potrzebuje.

EpiPen to tylko jeden rodzaj wstrzykiwacza; istnieje wiele różnych wersji. Wszystkie wtryskiwacze działają tak samo, ale sposoby ich użycia mogą się różnić.

Czy można zapobiec alergii?

Nie ma sposobu, aby zapobiec lub wyleczyć alergię, ale można zapobiec reakcji lub opanować objawy, jeśli wystąpi reakcja.

Osoby zagrożone reakcją alergiczną powinny:

• Podjąć środki, aby uniknąć narażenia na znane alergeny.
• Nosić dwa automatyczne wtryskiwacze i umieć z nich prawidłowo korzystać.
• Poinformować przyjaciół, krewnych, kolegów i inne osoby o alergii i sposobie używania automatycznego wstrzykiwacza.
• Rozważyć noszenie medycznej bransoletki identyfikacyjnej ze szczegółami alergii.
• Szukać testów alergicznych, aby wiedzieć, jakich substancji unikać.